We worden voortdurend gewaarschuwd, de 6 basisregels zijn eenvoudig te begrijpen en vooral: ze volgen is in ons eigen voordeel. En toch, alle dreigende taal, campagnes en signalisatie ten spijt, zitten we volop in de tweede golf en staat een nieuwe lockdown voor de deur. Wat kan beter?
Ga uit van goede intenties
Een gefrustreerde Maggie De Block schreeuwde het bijna in de microfoon van de VTM-reporter: “Er zijn maatregelen, maar we kunnen niet overal een politieman zetten.” Hiermee zegt ze eigenlijk dat ze niet gelooft in de goede intenties van de bevolking. Dat is problematisch, want wat je van mensen verwacht, is hoe ze zich gaan gedragen. Onderzoek toont aan dat leerlingen waarvan de leerkracht hogere verwachtingen heeft, beter presteren, ongeacht hun intelligentie. Een overheid die haar burgers wantrouwt, kan niet verwachten dat die burgers het advies van hun overheid vertrouwen.
Focus op het hoe
De meeste mensen willen heus wel alle maatregelen volgen maar ze weten vaak niet hoé. We moeten dus al onze creatieve power inschakelen om duidelijke en gemakkelijk uitvoerbare instructievideo’s te maken. Een corona-dance challenge, iemand?
Focus niet enkel op cijfers, cijfers, cijfers
Zelfs de wetenschappers gebruikten het publieke forum al eerder om te ruziën over statistieken. Die ruzie geeft mensen die al sceptisch waren, nog meer munitie. We gaan namelijk altijd op zoek naar informatie die onze meningen ondersteunt. Het is dus beter om te focussen op waarden zoals samenhorigheid of verantwoordelijkheid.
De sociale norm
Neus-mondmaskers zijn een heel goed communicatiemiddel: ze tonen je letterlijk de sociale norm. En aangezien mensen zich liever conformeren aan een norm dan aan een verplichting, zal ‘Hier draagt iedereen een neus-mondmasker’ beter opgevolgd worden dan ‘Neus-mondmaskers zijn verplicht’.
Focus op goede voorbeelden
‘Een groepje studenten heeft dit weekend de maatregelen niet gerespecteerd in Leuven.’ Dat soort communicatie kunnen we missen. Ze is niet representatief en draagt niets bij. Het creëert frustratie en potentieel slechter gedrag bij mensen die twijfelen. Wist je dat don’t drink and drive-campagnes waarin alcohol wordt getoond, nét meer doen consumeren?
Beloon goed gedrag onmiddellijk
In de Efteling, waar Holle Bolle Gijs ‘Dank u’ zegt wanneer je een papiertje in zijn mond gooit, weten ze dat al sinds 1959: als we ons goed gedragen en daarvoor beloond worden dan versterkt dat onze motivatie. Waarom dus geen neus-mondmaskers met daarop ‘Dank je wel dat jij dit ook draagt?’ Of een hand-sanitiser die je bedankt bij gebruik?
Gebruik humor
Mensen lopen weg van informatie die hen potentieel ongelukkig maakt. Denk bijvoorbeeld aan de veiligheidsinstructies op het vliegtuig: je wil er liefst niet aan denken dat-ie crasht, dus luister je liever niet. Een aantal vliegtuigmaatschappijen (of hun teams) hebben dat geweldig opgelost: met humor. Kijk maar eens naar de veiligheidsinstructies van Frontier Airlines.